21 SEP '65 | Zij beseften wel, dat hier eigenlijk de beslissing viel 
En zoals bekend heeft het Concilie lang en breedvoerig gesproken over de godsdienstvrijheid. Het Secretariaat van de eenheid dat daarvoor verantwoordelijk is, had opnieuw zijn oude fout begaan door met nog een heel nieuwe redactie en opzet te komen, de derde in twee jaar tijds. En nog steeds een stuk dat eigenlijk zwak was… Nu kwam de kritiek uit alle hoeken, ook van onverdachte voorstanders van de godsdienstvrijheid zoals Frings, Bea, Heenan enz. Behalve de Amerikanen toonde zich vrijwel niemand enthousiast over de tekst. De situatie werd beslist pijnlijk en gevaarlijk. Moest men, het stuk in stemming brengen met het gevaar dat het de tweederde meerderheid niet haalde… Men vertelt dat drie van de vier moderatoren geen stemming wilden. Daarop kwam maandagvond de zaak voor een voltallige vergadering van de moderatoren en de presidenten. Ook daar was het resultaat: geen stemming…
Diezelfde avond moeten Bea en Willebrands zich tot de paus gewend hebben… Na het uitstel van de stemming aan het einde van de vorige zitting zou een nieuw uitstel een onherstelbare blamage zijn voor de kerk. En hoe zou de paus zich voor de UNO kunnen presenteren, als de wereldpers ging rondbazuinen, dat het Concilie op dit punt was vastgelopen?
Bij zijn morgenmeditatie heeft de paus besloten dat de stemming zou doorgaan… Als dan even later de stemming gehouden wordt… kreeg het stuk (maar dus als te herziene grondslag) een meerderheid van 1997 op de 2222 stemmen, dus royaal 89 percent. Ondanks het voorbehoud in de stemmingsformule hebben dus de tegenstanders niet toegegeven. Zij beseften wel, dat hier eigenlijk de beslissing viel: ten eerste de beslissing dat het stuk in beginsel in de handen van het secretariaat van Bea blijft; ten tweede, dat het beginsel van de godsdienstvrijheid nu ook definitief zal worden goedgekeurd.
Brief van 21-23/09/1965
Lees meer: Grote opluchting over meerderheid voor godsdienstvrijheid