Met Pinksteren vaardigt Johannes XXIII met de pauselijke brief Superno Dei nutu uit. Daarmee richt hij 12 commissies en 3 secretariaten op die het Concilie inhoudelijk en logistiek moeten voorbereiden. De Romeinse Curie krijgt een belangrijke rol.

Touwtjes voorbereiding stevig in handen van Rome

Hoewel de paus altijd had benadrukt dat men een onderscheid diende te maken tussen het Concilie en de Curie, toont de structuur en samenstelling van de voorbereidende commissies veel overeenkomsten met de Curie.

Naast de Centrale Voorbereidende Commissie hebben 10 van de 11 voorbereidende commissies een congregatie van de Curie als tegenhanger. Alleen de voorbereidende commissie voor het lekenapostolaat is nieuw. De commissievoorzitters zijn steevast de prefecten van de overeenkomstige congregaties in de Curie. En tweederde van de leden is verbonden met de Curie of een andere Romeinse instelling. De voorbereiding van het Concilie ligt daarmee stevig in de handen van Rome.

Toch moet gezegd dat ook heel wat protagonisten van de Liturgische Beweging, de Bijbelbeweging, de Oecumenische Beweging en de nouvelle théologie als adviseur in de voorbereidende commissies betrokken worden.

Missie van het Concilie is bevestiging en illustratie van het geloof

In zijn toespraak voor de commissieleden herhaalt Johannes XXIII wat volgens hem de taak van het Concilie moet zijn: In de moderne tijd gaat het, eerder dan om het terugvoeren van enig punt van de leer of de tucht naar de zuivere bronnen van de Openbaring en de Overlevering, om de bevestiging en de illustratie van de inhoud van het geloof en van het menselijke en christelijke leven.

Secretariaat voor de Eenheid benadrukt belang van oecumene

Met de oprichting van een secretariaat voor de bevordering van de christelijke eenheid, dat later de status van een heuse commissie zal krijgen, maakt de paus zijn wens concreet dat het Concilie oecumenisch zou zijn. En dat was nodig. Want de Rooms-Katholieke Kerk had tot nu geen officieel adres voor contacten met andere kerken. In 1959 moesten katholieke oecumenisten, waaronder Willebrands, de vergadering van de Werelraad van Kerken in Rhodos nog bijwonen als katholieke journalisten. Kardinaal Bea wordt voorzitter van het nieuwe secretariaat en Willebrands secretaris.

12 voorbereidende commissies en hun voorzitters

• Centrale voorbereidende commissie
• Voorbereidende theologische commissie, kardinaal Ottaviani
• Voorbereidende commissie voor de bisschoppen en het bestuur van de dioscesen, kardinaal Mimmi
• Voorbereidende commissie voor de tucht onder de priesters en de gelovigen, kardinaal Ciriaci
• Voorbereidende commissie voor de religieuzen, kardinaal Valeri
• Voorbereidende commissie voor de liturgie, kardinaal G. Cicognani (na diens overlijden overgenomen door kardinaal A. Larraona)
• Voorbereidende commissie voor de sacramenten, kardinaal Masella
• Voorbereidende commissie voor de studies en seminaries, kardinaal Pizzardo
• Voorbereidende commissie voor de oosterse kerken, kardinaal A. Cicognani
• Voorbereidende commissie voor de missies, kardinaal Agagianian
• Voorbereidende commissie voor het lekenapostolaat, kardinaal Cento
• Voorbereidende commissie voor het ceremonieel, kardinaal Tisserant
• Secretariaat voor pers en communicatie, aartsbisschop O’Connor
• Secretariaat voor de bevordering van de christelijke eenheid, kardinaal Bea
• Secretariaat voor de administratie, kardinaal Di Jorio

3 secretariaten en hun voorzitters

• Secretariaat voor pers en communicatie, aartsbisschop O’Connor
• Secretariaat voor de bevordering van de christelijke eenheid, kardinaal Bea
• Secretariaat voor de administratie, kardinaal Di Jorio

De voorbereiding van het Oekumenisch Concilie: H. Vader spreekt raadsleden toe